Opadające z drzew liście i pierwsze jesienne przymrozki to znak, że powinniśmy przygotować nasze ogrodowe rośliny do zbliżających się mrozów.
Ostatnio zimy nie należą do najsroższych, lecz są za to bardzo kapryśne. Coraz częściej bywa tak, że po nagłym ociepleniu następują silne fale mrozu, siejąc poważne spustoszenie wśród wrażliwszych roślin. Brak pokrywy śnieżnej w mroźne dni zwielokrotnia rozmiary szkód - wiele niskich krzewinek, a także roślin zimujących w glebie w postaci cebul, bulw i kłączy nie doczeka wiosny bez śniegowej kołderki.
Jakie rośliny zabezpieczać
Na dodatkowe zimowe wdzianko zasługują praktycznie wszystkie młode rośliny, jakie sprowadziliśmy do naszego ogródka (szczególnie egzemplarze sprowadzone z krajów o łagodniejszym klimacie), a także nowo posadzone jesienią drzewka i krzewy, które nie zdążyły się jeszcze zaaklimatyzować w nowym miejscu. Również zimozielone rośliny, jak ostrokrzewy, mahonie, pierisy, rododendrony, kalmie, bukszpany, cyprysiki, wrzosy, wrzośce, lawenda i wiele innych, wymagają osłony przed promieniami słonecznymi.
Podczas zimowych słonecznych dni w pędach i liściach tychże roślin zaczynają krążyć soki i dochodzi do nadmiernego wyparowania wody, a korzenie nie mogą jej czerpać z zamarzniętej gleby. W ten właśnie sposób wiele roślin usycha. Znane ze swej wrażliwości są prawie wszystkie odmiany róż ozdobnych, hortensje ogrodowe i klony palmowe. Z pnączy najbardziej narażone na przemarzanie wydają się powojniki wielkokwiatowe. Wiele bylin zimuje na rabatach i, aby dotrwać zdrowo do wiosny, też wymaga zabezpieczania.
Ważna grupa wymagająca specjalnej uwagi to rośliny w pojemnikach i donicach na tarasach i balkonach. Mimo że mogą to być gatunki mrozoodporne, ceramiczne lub plastikowe ścianki nie uchronią ich korzeni przed niskimi temperaturami.
Jak zabezpieczać
Okrywanie. Zastępuje ono okrywę śnieżną. Polega na osłanianiu niskich krzewinek i bylin warstwą iglastych gałązek, kory, suchych liści, słomy. Znakomicie nadają się do tego celu także maty słomiane lub trzcinowe oraz, ostatnio bardzo popularne, przepuszczające powietrze syntetyczne włókniny - tzw. agrowłókniny, którymi można przykryć nawet wyższe rośliny. Pamiętajmy jednak, że brzegi tych okryć należy obciążyć np. kamieniami, aby nie zerwał ich wiatr.
Osłanianie. Polega przede wszystkim na ustawianiu parawanów ocieniających rośliny zimozielone. W sprzedaży są różnego typu plastikowe siatki cieniujące, można też z powodzeniem stosować włókniny oraz słomiane maty.
Chochoły. To forma okrywania wysokich roślin - młodych drzewek i krzewów szczepionych na pniu, pnących róż itp. Najlepszym materiałem jest słoma, lecz dzisiaj mało kto dysponuje długimi źdźbłami - dobrym rozwiązaniem może być kilkuwarstwowe owinięcie rośliny włókniną i obwiązanie sznurkiem.
Kopczykowanie. Polega na przysypywaniu dolnych części pędów (do wysokości 20-40 cm) ziemią kompostową lub korą, które wiosną po rozgarnięciu stają się znakomitym nawozem lub ściółką. Tak zabezpieczamy przede wszystkim róże, hortensje bukietowe i budleje; można także kopczykować niektóre szczepione rośliny, które dadzą przygiąć się do ziemi.
Bielenie wapnem pni drzew. W ten sposób zabezpieczamy młode drzewa przed nadmiernym nagrzewaniem się pni. Metodę tę stosuje się głównie w sadach. W ogrodzie przydomowym wystarczy cieniowanie matami lub owinięcie pnia włókniną.
Zabezpieczanie roślin w donicach. Dobrze jest umieścić donicę w jutowym lub uszytym z włókniny worku i wypełnić go materiałem izolacyjnym, np. korą, trocinami lub pomiętymi papierami, tak aby utworzyła się przynajmniej 6-centymetrowa
warstwa izolacyjna. Inny sposób (jeśli mamy ogród) to wkopanie donicy aż po jej brzeg do ziemi i usypanie kopczyka. W obu przypadkach pamiętajmy o umieszczeniu pojemnika w miejscu cienistym, osłoniętym od wiatru.