Udane zbiory ziemniaka zależą od wielu czynników, m.in. wyboru odpowiedniej odmiany sadzonek, właściwego nawożenia i agrotechniki. Jednak cały trud może zniszczyć pojawienie się na polu choroby - zwłaszcza tak groźnej, jak zaraza ziemniaka. Dowiedz się więcej o tej chorobie - jej objawach i sposobach zwalczania!
Zaraza ziemniaka - jak atakuje?
Choroba ta może wystąpić na każdym obszarze, odpowiednim do hodowli ziemniaka - choć dla jej rozwoju najkorzystniejsze są temperatury ok. 12-18°C i wysoka wilgotność powietrza. Sprzyja jej więc deszczowe i chłodne lato. Zarazę wywołują grzyby z gatunku Phytophthora infestans z rodziny wroślikowatych. Źródłem infekcji są zarażone bulwy, których nieopatrznie użyjemy do sadzenia, skażona gleba, bulwy gnijące i pozostawione na ziemi po sortowaniu, samosiewy ziemniaka lub bulwy w kopcach. Patogen może zimować w bulwach w postaci strzępek, które potem przerastają do nadziemnych części rośliny (lub przedostają się na powierzchnię przy obsypywaniu), czasem jednak zarodniki powstają na powierzchni gnijących bulw pod wpływem deszczu i rozprzestrzeniają się po polu z wiatrem. Wszystko zależy od tego, do którego typu należy patogen.
Choroba może zabrać znaczącą część plonów, bo aż do 50%! To, jak duże straty poczyni, zależy głównie od:
- podatności odmiany roślin na chorobę,
- warunków atmosferycznych,
- momentu porażenia roślin.
Choroba ta jest o tyle groźna, że potrafi niszczyć plon również w momencie przechowywania.
W przypadku, gdy ryzyko rozwoju zarazy ziemniaka w uprawie jest duże z uwagi na wcześniejsze ogniska choroby, warto rozpatrzyć zasadzenie bardziej odpornych odmian tego warzywa. Niektóre z nich wykazują wysoką podatność na chorobę, co sprawia, że w przypadku ich uprawy trzeba stosować również środki ochrony roślin. O wiele wyższą odporność niż odmiany jadalne wykazują odmiany skrobiowe, wymagające lepszej ochrony z pomocą odpowiednich preparatów. Warto mieć to na uwadze, planując uprawę ziemniaków w najbliższym sezonie.
Objawy zarazy ziemniaka
W przypadku wystąpienia zarazy ziemniaka, objawy mogą zacząć być widoczne jeszcze przed kwitnieniem roślin:
- z początku na liściach pojawia się żółknięcie, zwykle od brzegów, po czym szybko brunatnieje,
- plamy na liściach powiększają się - wokół nich pozostaje żółta otoczka,
- na spodniej blaszce liścia, w miejscu zetknięcia martwej i żywej tkanki, widoczny jest szary nalot (to struktury organizmu grzybopodobnego, sprawcy choroby),
- zdarzają się też przebarwienia na łodydze (kreskowane, brunatne i podłużne plamy z zapadniętym środkiem) i bulwach - występują rdzawe przebarwienia miąższu, wklęsłe w przypadku silnego porażenia.
Roślina w przeciągu kilku dni gnije i w końcu zasycha - proces ten zaczyna się w wyniku porażenia liści, choć przyspiesza go zaatakowanie przez chorobę łodyg.
Zwalczanie i profilaktyka zarazy ziemniaka
W przypadku zarazy ziemniaka, zwalczanie i zapobieganie chorobie będzie polegać głównie na stosowaniu odpowiedniej agrotechniki i opryskach fungicydami. W przypadku tej pierwszej skuteczne będą:
- przerwa w uprawie ziemniaków na tym samym polu,
- wczesny termin sadzenia,
- przyspieszenie mineralizacji resztek pożniwnych - w tym stosowanie azotu i przyorywanie,
- staranny zbiór w trakcie bezdeszczowej pogody,
- niszczenie porażonych zarazą ziemniaka, odrzuconych w procesie sortowania bulw,
- unikanie sąsiedztwa niechronionych plantacji,
- zrównoważone nawożenie NPK,
- wybór mało podatnych na zarazę ziemniaka odmian,
- niszczenie samosiewów ziemniaka,
- wysokie obsypywanie roślin,
- staranny wybór zdrowego i kwalifikowanego materiału sadzeniakowego,
- sadzenie w optymalnym terminie - najlepiej już podkiełkowanych lub pobudzonych sadzeniaków.
Przy wystąpieniu zarazy ziemniaka bardzo ważna jest też decyzja, czym pryskać pola uprawne. Warto zastosować przede wszystkim preparaty zawierające mandipropamid, np. Revus. Substancja ta działa bowiem kompleksowo, zarówno profilaktycznie, jak i interwencyjnie. Należy ją rozpylać nawet do 3 razy w sezonie, co 7-10 - stosować go można od momentu zwierana się rzędów. Fungicyd nie spływa też przy deszczowej aurze, co sprawia, że zachowuje swoją skuteczność w różnych warunkach atmosferycznych - wszystko dzięki szybkiemu wiązaniu preparatu w warstwie woskowej.
Zaraza ziemniaka to niezwykle groźna choroba, jednak wiedząc, czym pryskać rośliny, a także znając zasady właściwej agrotechniki, możemy znacznie zmniejszyć ryzyko zniszczenia przez nią plonów.